IKC-vorming: van wens naar samenwerken voor een optimale start

Een Integraal Kindcentrum is meer dan simpelweg opvang en school onder één dak. Cruciaal is een gedeelde leiding en visie, en een nauwe samenwerking tussen alle partijen. De wens waardoor een nieuw IKC tot leven wordt gewekt, verbindt de partijen die straks moeten gaan samenwerken. Maar met een wens alleen realiseer je nog geen succesvol, soepel lopend IKC. Een heldere visie en aanpak die alle betrokkenen delen, is essentieel. Voor de bedrijfsvoering, de werksfeer, de ouders en natuurlijk de kinderen. Van leiding tot medewerkers en externe partners: alle neuzen dienen dezelfde kant op te staan. Maar hoe realiseer je dit tezamen voordat het IKC gestart is? Hoe kom je van een gedeelde wens naar een IKC met een gedeelde visie en ideale samenwerkingsomstandigheden? En welke externe organisaties kunnen van meerwaarde zijn?

Het begin: de wens of noodzaak

Vrijwel alle partijen die bij Spiekr uitspreken te willen bouwen aan een nieuw integraal kindcentrum (of de samenwerking binnen een bestaand IKC willen versterken) beginnen met dezelfde zin. Dezelfde wens . “Wij willen het beste voor de kinderen.”

En dat is vaak precies waar het vormen van een IKC mee begint. Het gevoel dat we – door opvang, onderwijs en andere betrokkenen met elkaar te verbinden – kinderen méér kunnen bieden. Een rijker, samenhangender aanbod. Meer rust en samenhang voor gezinnen. En betere ontwikkelkansen voor ieder kind.

Tegelijkertijd zien we dat de wens om samen te werken als IKC niet altijd voortkomt uit die overtuiging alleen. Soms spelen er heel praktische redenen mee. Bijvoorbeeld:

• een dalend aantal leerlingen op school, waardoor het starten van een voorschoolse voorziening strategisch slim is
• de wens om voorzieningen in een wijk beter op elkaar af te stemmen
• gemeentelijk beleid dat inzet op integrale kindcentra.

Het mooie is: of de wens voor een IKC nu ontstaat uit passie of vooral noodzaak, maakt voor het succes van de uitkomst niet uit. Zo’n samenwerking – waar die ook uit ontstaat – gaat namelijk vaak al vanzelf steeds meer leven. Dat mensen ervaren hoe waardevol het is om samen te werken. Voor kinderen, voor ouders, maar óók voor de professionals. Het leidt tot meer afstemming, beter begrip voor elkaars werk en vaak ook tot meer werkplezier. En zo kom je als vanzelf weer terug bij dat oorspronkelijke ideaal: samen het beste willen voor ieder kind.

Het netwerk van een kindcentrum: welke externe partners betrekken we erbij?

Een Integraal Kindcentrum kan naast scholen en opvangorganisaties ook externe partners betrekken voor expertise, zorg en activiteiten. Ook de gemeente speelt een rol bij de ontwikkeling van een IKC.

Een goede samenwerking tussen alle interne en externe partijen begint met een goed beeld. Daarom starten we bij de ontwikkeling van een IKC altijd met een contextanalyse:

• Welke kinderen komen hier?
• Hoe ziet de wijk eruit?
• Wat is de schoolweging?
• Zijn er veel VVE-kinderen?
• Welke samenwerkingen zijn er al in de wijk of regio?

We kijken naar wat al werkt – en dat houden we vast. Maar we kijken ook naar wat nog niet goed genoeg gaat. Dat kan gaan over ingewikkelde zorgroutes, onduidelijke verantwoordelijkheden of een gebrek aan middelen of afstemming. Soms zit de uitdaging in regels of wetgeving die samenwerking juist in de weg lijken te zitten.

In die fase is het belangrijk om ook te kijken: hoe ondersteunt de gemeente IKC-vorming?

• Is er OAB-beleid waarin ruimte is voor samenwerking?
• Zijn er subsidiemogelijkheden?
• Wordt er op wijkniveau meegedacht over wat kinderen en gezinnen nodig hebben?

Pas als we dat hele plaatje scherp hebben, gaan we bouwen aan een passend netwerk van partners en aan werkbare structuren.

Zo ontstaat een gezamenlijke leeromgeving rond het kind. Anders dan bij losse organisaties staan onderwijs, opvang en zorg hier niet naast elkaar, maar werken ze vanuit één visie aan dezelfde ontwikkelomgeving.